Başarılı Envanter Yönetimi Kârlılığı Artırır

Perakendecinin bir amacı müşterilere geniş bir ürün yelpazesi sunmak iken, envanter yönetimi ilede yapılmak istenen, artan stok maliyetlerini azaltmak üzere envanteri hızla tüketmektir.

Perakendecinin bir amacı müşterilere geniş bir ürün yelpazesi sunmak iken, envanter yönetimi ilede yapılmak istenen, artan stok maliyetlerini azaltmak üzere envanteri hızla tüketmektir. Peki bu çelişki gibi görünen durum, dengede nasıl götürülecektir ?

Öncelikle geniş ürün portföyüne sınır koymak, hiç hareket görmeyen ürünleri sık sık elemek, hatta en az satılan ürünleride zaman zaman devre dışı bırakmak tavsiye edilir.  Eğitimler esnasında bazı meslektaşlarımızın 800 metrekare mağazada 40000 çeşit ürün bulundurduğunu öğreniyoruz. Böyle bir ürün portföyünde; hatasız sayım yapmak, eksiksiz çeşit bulundurmak, şişmiş stoklarla karşılaşmamak ve herbir tedarikçinin kıymetli müşterisi olmak imkanı yoktur. Peki bir taraftan müşteri talebini karşılayacak kadar yeterli stok bulundurmak, diğer taraftan en düşük stok maliyetini sağlamaya çalışmak kolaymıdır ? Tatbikatta hiçde kolay olmadığını rahatça söyleyebiliriz. Stok politikası öncelikle kategoriye göre farklılık gösterebilir. Zira en çok satan ilk 100 ürünün, hatta ilk 500 ürünün emniyet stoğu, daha az satılan ürün gruplarına göre yüksek tutulabilir. Tedarik süreside (siparişin verildiği andan teslimatın yapıldığı ana kadar geçen zaman) stok miktarı üzerinde belirleyicidir. Örneğin her gün mağazaya gelen taze ürünlerde 2 günlük stok yeterlidir. Stokların kontrol altında tutulmasının bir amacıda; kaydi stoğun, fiziki stoğa uyumunun sağlanmasıdır. Arada fark çıkması kaçınılmaz olsada, bunun asgaride tutulması; düzenli depoya ve aylık sayımlara bağlıdır. Elbette bu çalışmaların teknolojik alt yapısıda karlılığa direk tesir etmektedir.

Organize perakendecilikte, artık rafların tedarikçi tarafından bizzat yönetilmesi hedeflenmektedir. Yanlış anlaşılmaması için belirtmeliyimki;  kontrolün her zaman perakendecide olması esastır. Sadece eksilen malın otomatik tamamlanması rolünü tedarikçi üstlenmelidir. Wal Mart başarısına etki eden en önemli faktör budur.

Malları satmaktan çok, hareket ettirmek önemlidir. Hareketsizliği giderende envanter yönetiminin teknoloji ile desteklenmesidir.

İşte; Wal Mart gibi üç ayrı depo dizisini devre dışı bırakan bir perakendeci, hem maliyet tasarrufu sağladığını, hemde ‘Gerçek zaman enformasyonu’ sayesinde, raflarda eksiksiz binlerce ürün bulundurabildiğini bütün dünyaya ilan ediyor.

Ülkemizdede benzer uygulamalardan B2B’yi başlatan ve tedarikçi iletişimine önem veren perakendeciler vardır. Bu uygulamaylada hem eleman tasarrufu, hemde mevcut yöneticilere zaman tasarrufu sağlanmaktadır. Ayrıca hataları azalttığı için kayıplarıda azaltma gücü vardır.

Henüz erken bulduğumuz ve uzak durduğumuz RFID teknolojisini, ülkemizde ve en azından ana depolarında kullanmaya başlayan yabancı perakendecilerde vardır. Hali hazırda kullanılmakta olan barkod uygulamalarına alternatif olacak şekilde stok takip sistemlerinde verimliliği artırmak hedeflenmektedir. Bizim iş kolumuzda mağaza kayıplarının çeşitleri o kadar fazladırki; envanterin doğruluğu yılda bir kerelik sayımlarla test edilemez. Stokları saymak, kayıtların doğru olup olmadığını anlamanın tek yoludur. Ancak bu düzen içinde; ne sipariş edileceği, ne kadar sipariş verileceği ve ne zaman bu işlemin devreye sokulacağı belirlenebilir.Nasıl sipariş verileceğide imkanlarla ilgilidir. Mağaza kayıplarında yüzde birlik iyileştirme bile şirket karlılığında büyük rahatlama sağlar. O zaman rakip durumdaki küresel şirketlerinde ne yaptığına iyi bakmak gerekir.

Federasyonumuzun son toplantısına konuk olarak katılan Wal Mart eski Başkan Yardımcılarından Donald Bland çok önemli şeyler söyledi. “Wal Mart Türkiye’ye gelirmi, bu konuda bir fikrim yok” dedikten sonra, “üç gündür marketleri dolaşıyorum, şu anda yetkili ben olsaydım; Türkiye benim programımda olurdu” dedi. Wal Mart, her kararını ciddi ölçümlere dayandıran prosedürlere sahip olduğundan ve bütün profesyonelleride aynı kurallara bağlı kalacağından, birinin tesbitini,  diğerlerininde tesbiti sayabiliriz. Yani, bana göre Wal Mart ülkemize mutlaka gelecektir. Bland “Lojistikte lideriz, teknolojide çok iyiyiz” dedikten sonra salona “RFID’ı uyguluyormusunuz ?” diye sordu.  Salondan bu sene ses çıkmasada, eminimki gelecek sene envanter yönetiminin bu en önemli alt yapı malzemesi gündemimizde olacaktır.