Lojistik Ve Perakendeciliğin Kesişim Noktasında Bilgi Paylaşımı

Günümüz iş dünyasının parlayan yıldızları arasında yer alan sektörlerin başında perakendecilik ve lojistik önemli bir yer tutmaktadır. Gelecekte bu iki sektörün ulaşacağı hacim ve sahip olacağı önem ise bugünkünden çok daha fazla olacaktır. Peki, bu iki sektör hakkında yeterince bilgi sahibi miyiz? Perakendecilik ne ifade eder? Lojistik, hangi unsurlardan oluşur? Sadece depolama ve nakliye faaliyetleri için lojistik faaliyet ifadesi kullanılabilir mi? Cevaplanması gereken bir diğer önemli soru ise perakendecilik ve lojistik faaliyetler arasındaki çizgi nerede başlar nerede son bulur? Her iki faaliyetin ortak noktaları nelerdir?

Lojistik ve perakendeciliğin ortak noktalarını tespit edebilmek adına akademisyenler ve yetkili kurumlar tarafından yapılan tanımlara başvurmakta fayda bulunmaktadır. Perakendecilik, üretici ve tüketici arasında ürünlerin naklini sağlayan aracılık hizmetleridir. Başka bir deyişle ürün ve hizmetlerin ticari bir amaçla kullanmama veya tekrar satmama, koşuluyla, doğrudan doğruya son tüketiciye pazarlanmasıyla ilgili faaliyetler bütünüdür.

Lojistik ise çoğunlukla askerî terminolojide ordulara ait malzeme ve personelin taşınması, bakımı ve yenilenmesi anlamında kullanılan bir kavramdır. Fakat günümüzde askerî terminoloji dışında da geniş bir kullanım alanına sahip önemli bir sektör haline gelmiştir. Tedarik Zinciri Konseyi’ne göre ise lojistik, “müşteri isteklerini karşılamak üzere hammaddenin başlangıç noktasından, ürünün tüketildiği son noktaya kadar olan tedarik zinciri içindeki malzeme akışının etkili ve verimli bir şekilde, her iki yöne doğru hareketinin ve depolanmasının, planlanması, uygulanması ve kontrol edilmesi” olarak tanımlanmıştır.

Yukarıdaki tanımda da yer alan ürünün tüketildiği son nokta ifadesi, lojistik faaliyetlerinin perakendeciler tarafından gerçekleştirilen kısmına denk düşmektedir. Bu açıdan perakendecilik ve lojistik faaliyetleri birbirinden bağımsız düşünmek söz konusu olmayacaktır.

Lojistik ve perakendecilik birbirlerinden farklı faaliyetler değil aksine birbirlerini tamamlayan, herhangi birisi olmadan diğerinin eksik kalacağı faaliyetlerdir. Her iki faaliyet tedarik zincirinin birbirini takip eden halkalarıdır.

Lojistik ülkemizde doğru anlaşılmadığından dolayı insanların gözünde farklı bir imaj oluşmuştur. İnsanlara lojistiğin ne olduğunu sorduğunuzda, bir kısmı bunun anlamını bilmemekte bir kısmı ise taşımacılık ve depolamadan bahsetmektedir. Lojistik, taşımacılık değildir; depoculuk da değildir. Taşıma ve depoculuk faaliyetleri sadece lojistik zincirinin birer halkalarıdır. Zincirin diğer halkaları, bir diğer ifade ile lojistik faaliyetler şu şekilde sıralanabilir;

·         Taşıma

·         Yükleme, boşaltma

·         Yer değiştirme

·         Fiziksel evrak, dokümantasyon

·         Depolama

·         Mal kabul

·         Ürün/Eşya Elleçleme

·         Paketleme

Son yıllarda lojistik sektörü çok önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Yapılan araştırmalar lojistik sektöründe görülen bu hızlı gelişmenin sebeplerini ortaya koymaktadır. Bu sebepler arasında en önemlileri şu şekilde sıralanabilir;

·         Küreselleşme

·         İnternet ve teknolojinin etkisi

·         Lojistik maliyetlerin artan önemi

·         Ana faaliyet dışında dış kaynak kullanımı

·         “Lojistik tedarikçisi” kavramının yerini “lojistik ortağı” anlayışına bırakması

·         E-Lojistik

Bu faktörlere baktığımızda lojistiğin gelişimine en büyük katkıyı teknolojik gelişmelerin sağladığı görülmektedir. Teknolojik gelişmeler işletmelerin lojistik faaliyetlerinin verimlilik ve etkinlik derecesini artırırken aynı zamanda da maliyet anlamında önemli tasarruflar sağlamaktadır.

Perakendecilik sadece talebin yaratılması, promosyon veya tanıtım yapılması ve satışların gerçekleştirilmesi değildir. Aynı şekilde lojistik yönetimi de salt ürünlerin taşınması ve depolanması değildir. Perakendecilik ve lojistik yönetimi artık birbirini tamamlayan iki faaliyettir. Perakendecilik hedefi doğru ürün veya hizmeti doğru fiyatta doğru zamanda ve doğru yerde müşterinin kullanımına sunmaktır. Lojistik yönetimi de aynı amaca hizmet ederek perakendeciliğin bu amacını gerçekleştirmesinde en önemli gücü olacaktır

Lojistik ve perakende faaliyetleri arasındaki işbirliği hem tedarikçi, hem perakendeci hem de müşterinin lehine sonuçlar verecektir. Müşteri için sağlanacak en önemli fayda satın alınacak ürünün istenildiği zaman raflarda bulunabilmesidir. Perakendeciler için ise stoklarını dikkatli bir biçimde izleyerek müşteriyi boş çevirmeden hem satış yapmak hem de müşteri memnuniyetini artırmaktır. Bilindiği gibi kaybedilen bir müşteriyi tekrar kazanmanın maliyeti yeni bir müşteri kazanmaktan daha fazladır. Aranılan ürünün mağazada bulunamaması perakendecinin imajına zarar verecek önemli bir unsurdur. Tedarikçi için ise sağlanacak faydalar arasında ise perakendeciler tarafından talep edilen ürünlerin doğru zamanda doğru miktarda doğru noktaya ulaştırılması gelmektedir.

Lojistik firmaları ile perakendeciler arasındaki koordinasyon günümüzde teknolojinin yardımıyla artık daha kolay bir hal almıştır. Bilgisayar yazılımları sayesinde tedarikçiler ve perakendeciler birbirlerinin stoklarını izleyebilmektedir. Bu sayede örneğin perakendecinin azalan stokları tedarikçi firma tarafından anında fark edilmekte ve ilgili ürünler sağlanmaktadır. Aynı şekilde perakendeci de tedarikçilerinin stoklarını izleyebilmekte ve ihtiyaç duyduğu ürüne ulaşması kolaylaşmaktadır.

İnternet hayatımızın her alanında olduğu gibi ticaret alanında da köklü değişimlere yol açmıştır. Perakendecilik için de aynı durum söz konusudur. Sanal ortamda gerçekleştirilen mağazasız perakendecilik faaliyetleri gerçekleştiren firmalar yukarıda bahsedilen şekilde iş birliği yaptıkları çok sayıdaki tedarikçinin stok bilgilerine ulaşarak müşterilerine hizmet sunmaktadırlar. Müşteriden talep geldiği anda ilgili ürünü stoğunda bulunduran tedarikçi ile bağlantıya geçerek ihtiyaca cevap vermektedirler. Bu sayede depolama gibi çok önemli bir maliyet unsurundan da kurtulmuş olmaktadırlar. Bu şekilde faaliyet göstererek hem dünyada hem de ülkemizde hem bilinirlik açısından hem de ticari işlem açısından önemli hacimlere ulaşmış firmalar bulunmaktadır.

Sonuç olarak bilgi paylaşımı, perakende ve lojistik sektörlerinde başarıya giden yolun temel unsuru olarak değerlendirilebilir. Bilgi teknolojilerinin gelişmesi ile birlikte, işletmeler arasında bilgi paylaşımı çok kolaylaşmakta ve bilgi paylaşımını etkin olarak gerçekleştiren işletmeler karlılıklarını artırmaktadır. Bilgi paylaşımı, gelişen teknoloji sayesinde arttıkça, perakende ve lojistik alanında faaliyet gösteren firmalar, aynı işletmenin birimleri gibi hareket etmektedir. Bütünleşik olarak gerçekleştirilen bu faaliyetler ise sonuçta işletmelere müşteri memnuniyeti olarak geri dönecektir.