49
parçalar halindebayisine taşıyamaz,
bununolasımaliyeti çokyüksektir. Distri-
bütör isebuürünleri kendi ekibiyledağıtır.
Böylece tedarikçi firmaönemli bir lojistik
maliyetinden, büyükbölgedepolarıyla
toplu sevkiyat yaparakkurtulur. Ayrıca
üretici şirket direkt dağıtımekibi kurduğu
andaonlarca satış temsilcisini kendi bord-
rosualtında çalıştırmakdurumundakalır.
Distribütör ile çalışan şirketler bir nevi
satış ekibini “outsource” yapmış olur, yani
distribütör satış ekibini kullanır.
Üretici firma, ürünlerinindağıtımını kendi
üstlense tümbuürünleri ayrı lokasyon-
larda stoklayabilmesi vedağıtımahazır
halegetirmesi içinekdepomaliyeti
yüklenmesi gerekir. Budeponun tüm
temel giderlerinindışındamali giderleri ve
elemangiderlerimaliyet demektir. Üretici
firma, distribütör ağıylabumaliyettende
kurtulmuş olur.
Üretici firma, distribütör ağını kullanarak,
birçok ayrımüşterininhesabını takip
etmekyerine, sadecebir distribütörünün
hesabını takipeder. Distribütör anlaşma-
daki şartları yerinegetirdiği sürece saha-
daki sürecin carisiyle, tahsilatıyla, riskiyle,
batağıyla vekarıylakendi ilgilenir.
Üretici, filodaki araçları yenilemek, el
terminalleri vediğer teknolojikekipmanı
yenilemek, depo sistemlerini yenilemek
gibi bir sürüyanmaliyettenkurtulur.
Gıda lojistiğinde temel esaslar
Siparişleringaranti edilmesi vekonsin-
ye stok sistemi deuygulayabileceğimiz
yönetim sistemleri arasındayer alır. Gıda
ürünlerininher birinin farklı sistemlerle lo-
jistik süreç içindeyer alması gerekmekte-
dir. Ürünlerinözelliklerindendolayı sebze
meyve, et ürünleri, hububat, konserveler,
süt ürünleri, endüstriyel gıdaürünleri
farklı yöntemlerle taşınır, depolanır ve
dağıtılır. Ürünlerin
genelliklebozula-
bilir ürünolması,
taşıma vedepolama
sırasındaPHdeği-
şikliğineuğraması,
olgunlaşmanın
süreçboyunca
devametmesi, nem
kaybı, oksidasyon,
besindeğerinin
kaybolması, aşırı
ilaçkullanımının
etkisi,mikrobikbo-
zulma, taşımada ısı
kontrolününbozul-
ması, soğuk zincirin
kopması, besinlerin
zaman içindegaz
çıkartması, ürünlerin çevreden çabuketki-
lenmesi gıda lojistiğinin sorunları arasın-
dadır. Bütünbu faktörlerdendolayı gıda
ürünlerinin ısı, rutubet veatmosfer kont-
rollüortamlarda taşınması vedepolanması
gerekir. Soğuk zincir kurulması bununen
basit uygulamasıdır. Süreçboyunca ısının
sabit tutulması, ürünlerinambalajlarla
korunması, ambalajlamaöncesi soğutma,
koruyucu şeffaf bant uygulanması, ürün-
lerinhasarsız seçimi, soğuk zincirinönemli
unsurlarıdır.
Depolardamutlakaelektrikli forkliftler
kullanılması, deponunuygun ısıyaayar-
lanarakmuhafazaedilmesi, özel giyinmiş
elemanları çalıştırılması, epoksi kaplı
zemin, akıntısız ve iyi izoleedilmiş çatı ve
yanduvarlar, çift kademeli air-lockkapı
sistemleri, küçükbölmelerdedepolama,
plastikpalet vekutukullanımı, rafların
duvarlardauzanyerleştirilmesi üzerinde
durulacaknoktalardandır. Taşımaope-
rasyonundadadikkat edilmesi gereken
konular vardır. Farklı ürünlerinaynı araçta
taşınması ürünlerinbirbirlerini çabuk
bozmalarınanedenolmaktadır. Sabit ısı
aralığında taşınmasınadikkat edilmelidir.
Araçlarda ısıyı her ankontrol edecekdata
logger sistemlerinin, GPS
bağlantılarınınolması, ısı
yalıtımlı paslanmaz çelik
araçkasaları kullanılma-
sı, indirmebindirmele-
rinpaket bozulmadan
asansörlüarkakapılardan
indirilmesi, gerektiğinde
yankapılarınkullanıl-
ması, kabin içindehava
sirkülasyonu, basınçlı
ortamyaratılması, bölmeli
araçlar kullanılması, araç
içinin sık sık temizlenmesi
vekuru tutulması gıdada-
ğıtımınınkilit noktalarıdır.
Her ürün için farklı derecelerde taşıma ve
depolama limitleri söz konusudur. Bunun
sağlanması durumundagıdaürününün
raf ömrüuzar ve satış süresindenkayıp
ortaya çıkmaz. Taşımada farklı gazlardan
oluşanatmosferlerindeyaratılması raf
ömürlerini uzatannoktalardır.Uluslararası
gıda taşımakurallarınaATPBozulabilir
ÜrünlerinUluslararası TaşımaSözleşme-
si (TheAgreement on the International
Carriageof PerishableFood) , HACCP
Kritikkontrol noktalarında tehlikeanalizi
(HazardAnalysis at Critical Control Points)
uygulanması gerekenyönetmeliklerdir.
Taşıdığımızürün insan sağlığını doğrudan
etkileyenürünlerdir. Kontrollü, kayıt altın-
da, şeffaf, kurallaragöre taşınması. Uygun
depolardanalınıpuygun satışnoktalarına
iletilmesi gerekmektedir.
Stokyönetimi, üretimplanınauygun, şir-
ket stokhedeflerinegöreürün vemalzeme
stok seviyelerininbelirlenmesi ve stokların
verimli yönetim fonksiyonudur.
Stok takip, entegrebir sistemüzerinde
yapılmalıdır, tüm stokhareketleri sistem
üzerinde tanımlanmalı vekayıt edilmeli-
dir, gerçekçi talepplanlaması ile stok sevi-
yeleriminimumadüşürülmelidir, tedarik
zinciri boyunca stok takibi sistemleri kulla-
nılmalıdır, stokyönetimmaliyetlendirme
ileentegre çalışmalıdır.
Stoklarınuygun şartlarda, uygunmaliyet-
lerle, hızlı hareket sağlayacakaltyapılarla
venerelerdedepolanacağı kararları tedarik
zincirindedepoyönetiminingörevleridir.
Temel gereklilikler: depoyönetimi, satın
alma, planlama ve stokyönetimi fonksi-
yonları entegre çalışmalıdır,merkezi ve
dağınıkdepolamaoperasyonları şirket
kaynakları CEdikkatealınarakdengeli bir
şekildegerçekleştirilmelidir, depoyerle-
şimimalzemekarakteristiklerineuygun
olmalıdır, depootomasyonuaraçlarından
hız vemaliyet avantajı sağlayacak şekilde
yararlanılmalıdır.
perder
dosya
