Pazar
88
Kuruyemİş
altın değerİnde
Kuruyemiş pazarındaki üretim verileriyle ilgili en güncel rapor
Tüm Kuruyemiş Sanayici ve İşadamları Derneği tarafından
2012 yılında hazırlanmış ve Birleşmiş Milletler Tarım ve Gıda
Örgütü verilerini içeren rapordur. 2013 ve 2014 yıllarını kapsa-
yacak son iki yıllın verileri içerden yeni üretim raporunun 2015
yılının ortalarında yayınlanması bekleniyor. Birleşmiş Milletler
Tarım ve Gıda Örgütü’nün 2012 verilerine göre Türkiye, 430
bin tonluk fındık üretimiyle dünya sıralamasında açık ara
önde görünüyor. Türkiye’nin ardından ve ABD geliyor. Türkiye,
2012 yılında 112 bin tonluk üretimi ile dünya fıstık üretim
sıralamasında İran ve ABD’nin ardından üçüncü sırada yerini
alıyor.
Kuruyemiş sektörünün 2012 yılı itibariyle küresel ticaret
hacmi 51,9 milyar dolar. Bunun %18’ini kuru meyve, kalan
%82’sini kuruyemişler oluşturuyor. Türkiye, dünya kuruyemiş
ticareti içinde Amerika, Hindistan ve Almanya’nın ardından
4’üncü sırada yer alırken, kuru meyve ticareti içinde 1’inci
sırada yer alıyor.
Kuruyemiş pazarı özellikle fiyat artışı bazında çok hareketli
günlere sahne oldu. Son 1 yılda en fazla fiyat artışı dut, ceviz
içi, Antep fıstığı, kuru kayısı, fındık içi, kuru incir başta olmak
üzere tüm ürünlerde yaşandı. Dut yüzde 200’ün üzerinde
artışla son bir yılda fiyatı en fazla artan çerez türü oldu.
Kuruyemişteki fiyat artışlarıyla ilgili Türkiye İstatistik Kurumu
tarafından son 5 yılın rakamlarını karşılaştıran bir rapor ha-
zırlandı. Kuruyemiş fiyatları son 5 yılda yüzde 36-70 arasında,
son bir yılda da yüzde 4-51 arasında artış gösterdi. 2009-2014
yılları arasında en yüksek artış yüzde 70 ile kuru kayısıda
görülürken, Antep fıstığının fiyatı yüzde 61 arttı.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Türkiye’de 2009-
2014 yılları arasında kuruyemiş fiyatlarında önemli artış
görüldü. Ceviz içinin kilogram fiyatı 2009 yılında 24.6 lirayken,
bu yılın Eylül ayında yüzde 49 artışla 48.5 liraya yükseldi.
Kilogram fiyatı 18 lira civarında olan fındık içi, aradan geçen 5
yılda yüzde 59 artışla 43.2 liradan satılır oldu. Antep fıstığının
fiyatı son 5 yılda yüzde 61 artışla 20 liradan 51.5 liraya kadar
çıktı. Benzer şekilde aradan geçen 5 yılda fiyat değişimlerine
bakıldığında yer fıstığında yüzde 39, leblebide yüzde 48, ay
çekirdeğinde yüzde 43, kabak çekirdeğinde yüzde 36, kuru
üzümde yüzde 48 artış yaşandı. Aynı dönemde fiyatı en çok
artan ürün kuru kayısı oldu. Kilogram fiyatı 2009 yılında 8,7
lirayken geçen yıl Eylül’de 14,5 liraya ulaşan kuru kayısı, yüzde
51 artışla geçen ay 29.3 liraya satıldı. Böylece ürünün fiyatında
son 5 yıldaki artış yüzde 70’e yükseldi.
Eylül 2013-Eylül 2014 arasında fiyat artış oranları ceviz için
yüzde 20, Antep fıstığında yüzde 34 olarak gerçekleşti. Soğuk
havaların etkisi nedeniyle rekoltesinde düşüş görülen fındık
içi fiyatı son bir yılda 25 liradan 43 liraya kadar yükseldi. Böy-
lece fındığın fiyatı bir yılda yüzde 42 oranında arttı.
Son bir yılda yer fıstığı, leblebi, ay çekirdeği, kabak çekirdeği
ve kuru üzüm fiyatları da yüzde 4 ile yüzde 19 arasında artış
gösterdi.
Kuruyemiş fiyatları son 5
yılda yüzde 36-70 arasında,
son bir yılda da yüzde 4-51
arasında artış gösterdi.
