62
Yeni yasa, yeni umutlar
hatta dünyamızın korunmasına yönelik
verimli bir yasa taslağı olmuş diyebilirim.
Şimdi bunları yavaş yavaş açalım dil-
erseniz. Esnaf ve sanatkarın korunması
dedik. Bununla ilgili olarak yasa taslağı
madde 16’da geçen bilgilere göre; alışveriş
merkezlerinde toplam satış alanının
%5’i oranında yer ayrılacak. Bu, esnaf ve
sanatkarımızın desteklenmesi açısında çok
önemli bir madde haline gelmiştir. Bizler
fırsat bulduğumuzda unutulmaya yüz
tutmuş meslekler deyimini hep kullan-
mışızdır. İşte bununla ilgili olarak da bu
mesleklere yönelik toplam satış alanının
%1’i oranında yer ayrılacak olup, kira
bedeli de rayiç bedelin de %4’nü geçemez
ifadesi bedelleri yüksek olan lakin insan-
ların akın akın gittiği alışveriş merkezlerine
girmek için çok büyük bir fırsat halini
almıştır. Daha taslak olduğu için acaba
daha önceki alışveriş merkezleri için de
geçerli mi henüz öğrenemedik bunları.
Yatırımcının korunması meselesi yine en
önemli kanun maddelerinden biri. Taslakta
madde 4 ve madde 5 tabiri caizse tam
yerinde olmuş. Stratejik plan ve stratejik
plan komisyonu yeni açılacak yerler için
önem arz etmektedir. Bizler yerel peraken-
deciler olarak her fırsatta herkes her yere
perakende noktası ve alışveriş merkezi
açmasın hatta açamasın ibaresini çok
kullandık. Neden mi? Yanlış yatırımlar
sadece yatırımcıyı mı etkiliyor? Hepi-
mizi etkilemekte tabii ki. Bu sebepten bu
madde perakendenin geleceği için önemli
bir yaptırım olacaktır. İllerde kurulacak
olan strateji plan komisyonları, yapılması
planlanan yatırımların “ücretsiz fizibilite-
sini“ yaparak açılıp açılmamasına karar
verecekler. Birçok işletme sadece yeri,
konumu iyi olduğu için, elinde arsası veya
iş yeri olduğu için perakende noktaları
açan, alışveriş merkezi açan birçok yatımcı
görmedik mi? Gördük, bazılarını gördük
ama biraz zaman geçtikten sonra göreme-
dik. Neden mi? Yanlış yere yaptığı yatırım-
lar sebebiyle yok oldu gitti. Ya da başka
yatırımcılar tarafından işletilmeye devam
edildi.Peki bu yanlış yatırımları yapmadan
önce göz kararı yerine, kirasının uygun
olması yerine başka nelere bakabilir ki!
İşte bunlarla ilgili olarak stratejik planlarla
da yapılan fizibilitelerle yatırımcının yanlış
yapması engellenmiş olacak. Bazıları buna
serbest ekonominin engellenmesi gibi bak-
abilir; ama oradaki yatırımcının yok olması
demek istihdama, tüketiciye, finansa gelen
zarar demektir.
Tüketicinin korunmasına gelince bazı
durumlar var ki, çok uygun olan ürünü
almaya her gittiğinizde şimdi bitti de-
nilmesi bizlere sunulan en kötü olaydır.
Bunu alışkanlık haline getiren perakende
noktaları tüketicilerin uygun fiyat algısını
kullanmaktadırlar. İşte yeni perakende
yasa taslağında madde 14’de kampany-
alı satışlarda bunun biraz da olsa önüne
geçilmiş oldu. Yapacakları indirimli
satışları kendi internet sitelerinde olduğu
gibi Bakanlığın PERBİS sisteminde de
bildirmek zorundalar. Hatta kampanyanın
başladığı ilk gün bildirmesi takip ve suis-
timale mehil vermemek adına güzel bir
çalışmadır.
Üretici ve tedarikçinin korunması açısından
sürekli şikayetleri olan sözleşme sıraların-
daki alınan bedellerin yüksekliği ve raflara
girememelerinin nedenleri olarak göster-
meleri de düzenlemeye alındı. Yine taslak-
ta madde 11’de prim ve esasları düzenlen-
mesi tedarikçinin ve üreticinin korunması
aynı zamanda da kendilerine çeki düzen
verilmesini sağlayacaktır. Bunları perak-
endeci yaparken rekabette en üst seviyede
olacaktır. Üretici ve tedarikçiler ürünlerini
daha kaliteli üretmek zorunda olacaktır.
Bu aynı zaman da kalite devamlılığı da
sağlayacaktır.
Yine dünyamızı ve insanlığı koruyacak
ve çevremizi bize yetişmese bile gelecek
nesillere bırakacak bir madde de Madde
18’deki geri dönüşüm maddesidir. Burada
alışveriş sonrası müşterilere verilecek file
ve poşetlerin geri dönüşümlü olması ger-
ekmektedir,doğada çözünebilir olması çok
ama çok olumlu bir madde olmuş. Sadece
bu madde bile büyük bir alkışı hak ediyor
bence. Tabii ki, bunun da çözünme zaman-
laması açısından hammadde oranları
verilerek doğada en kısa sürede çözünen
madde olacağını düşünüyoruz.
Önce benimsemeli,sonra geliştirmeliyiz.
Yılladır her seferinde yeni umutlarla
gündeme gelmişti perakende yasası, ama
bir türlü son çizgiyi göğüsleyememiş-
ti. Zannediyorum artık sona yaklaşıldı.
Israrlar sonuç verdi, büyüme fark edildi ve
umutlar yeşerdi.
Bir deyim vardır ya nelerini gördük diye,
işte perakende yasası da aynı onun gibi...
Ne Bakanlar ne genel müdürler gördü.
Şimdi sona yaklaşılırken Gümrük ve Ticaret
Bakanı Hayati Yazıcı’ya nasip olacak
sanırım.
Her yıl %10’un üzerinde büyüme sağlayan
ve %17 ile istihdamda, %13 ile genel
ticarette üçüncü sırada olan organize per-
akendenin hak ettiği yasasına kavuşması
tüm sektör için çok anlamlı ve tabii ki güzel
bir şey. Bakanlığın daha önce de yaptığı,
ama bu son dönemdeki yapmış olduğu
fikir alışverişi zannediyorum ki işe yaradı.
Esnaf ve sanatkarın, yatırımcıların, tüke-
ticinin, üreticinin, tedarikçinin korunması
Gurbet Altay
TPF Genel Koordinatörü
Her yıl %10’un üzerinde büyüme
sağlayan ve %17 ile istihdamda, %13 ile
genel ticarette üçüncü sırada olan orga-
nize perakendenin hak ettiği yasasına
kavuşması tüm sektör için çok anlamlı
ve tabii ki güzel bir şey.
perder
serbest köşe
