51
işlevselliği test edilmeye başlanmıştır. Bu
aşama Wal-Mart tarafından “Field Test
Synopsis” olarak adlandırılmaktadır.
Radyo Frekans Kimliği, perakendecilerin
tedarik zincirinde tedarikçilere nazaran
hakimiyetini artırabilir. Radyo Frekans
Kimliği (RFK) tarafından üretilen bil-
gi tüm tedarik zinciri üyelerine yarar
sağlamaktadır. Ancak bazı üyeler bu
bilgiyi paylaşmak için isteksiz olabilirler.
Burada ürün-rotasyon örneğini ele almak
gerekmektedir. Ürün-rotasyon problemleri
yaşayan bir perakendeci bu bilgiyi üretici
-burada tedarikçi olarak karşımıza çıkmak-
tadır- ile paylaşmak istemeyebilir. Zira
tedarikçi, perakendecinin demode olmuş
veya kusurlu mallarını yenileri ile değiş-
tirmektedir. Ancak tedarikçi bu tür bir
bilgiye sahip olmak isteyecektir. Böylece
perakendecinin ürün-rotasyon sürecindeki
aksaklıklardan oluşan kusurlu veya demo-
de olmuş malları yenileri ile değiştirmek
zorunda kalmayacak ve maliyetlerinde
azalma sağlayacaktır.
Radyo Frekans Kimlikleri hem peraken-
decilerin hem de tedarikçilerin faydala-
nabileceği tüketici davranışlarına ait bir
çok bilgiyi sağlayabilmektedir. Mağazanın
farklı yerlerinde benzer ürünlerin satışla-
rını izleme olanağı sağladığını düşünür-
sek bu tür bilgi perakendecinin tükenen
malların yerine yenilerini ikmal etmesini
sağlaması açısından yararlıdır. Perakende-
ci, bu bilgiyi tedarikçiye değişik ebatlarda
ihtiyacı olan satışa hazır paketleri (Retail
Ready Display – RRD) bildirmek için de
kullanabilir.Bu paketler açılır açılmaz
raflara yerleştirilebilmekte ve böylece her
bir ürün tek tek raflara yerleştirilmemekte-
dir. Bu teknik mağaza içi stok maliyetlerini
azaltmak için tasarlanmıştır. Radyo Fre-
kans Kimliği kullanımı sayesinde peraken-
decilerin tedarikçilere olan bağımlılıkları
kategori yönetimi açısından azalacaktır.
Kategori Yönetimi olarak adlandırılan
süreç, tedarikçi ve perakendeci arasında-
ki işbirliğine dayanan ve verilerin analiz
edilmesi ve kategorilerin derinliği ve
genişliği açısından kararların verilmesine,
yeni ürünlerin tanıtımına, rafların yerleşim
düzenlerinin tasarlanmasına esas teşkil
eden bir süreçtir. Bu kararlar alınırken
tedarikçiler tarafından gerçekleştirilen
kategoriler bazında yapılan çalışmalara
dayanılmaktadır. Perakendeci bu alanda
tedarikçileri tarafından kendisine sunulan
yüzlerce çalışma ile ilgilenirken tedarikçi
sadece kendi ilgi alanına giren çalışmalar
üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bu yüzden
tedarikçi, bu çalışmaları gerekçelendirebil-
mektedir.
Genel bir kategori yönetimi çalışması
ürünlerin raflardaki yerleşimleri ile ilgi-
lenmektedir. Perakendeciler ve üreticiler
ürünlerin raflarda ön planda olmalarının
veya raf ortalarında bulunmalarının
yaratacağı etkiyi görmek istemektedir-
ler. Perakendeci, Radyo Frekans Kimliği
kullanarak ürünlerin raflardaki dizilişle-
rinin satışlarda yaratacağı etkiyi kolay-
lıkla saptayabilir. Bunun sonucu olarak
maliyetli araştırmaların yapılması hatta ve
hatta tedarikçilerin bu çalışmalara katılma
ihtiyacı ortadan kalkacaktır. (Ancak birçok
durumda perakendeci muhtemelen teda-
rikçiler fikirlerini soracaktır.) Sonuç olarak
kategori yönetiminde tedarikçilere olan
ihtiyaç azalacaktır.
Radyo Frekans Kimliği kullanımı güçlü
tedarikçilerin ekonomik güçlerini zayıf
tedarikçilerin aksine artıracaktır. Pasif
radyo frekans kimlik etiketlerinin palet ve
kartonların üzerinde yer almasının getire-
ceği maliyeti muhtemelen tedarikçiler kar-
şılayacaklardır. Tabii olarak radyo frekans
kimlik etiketleri perakendeciler için de
maliyetler getirecektir. Bunları okuyucu-
lar, bilgisayar donanımı ve yazılımı, üreti-
len verileri işleyecek analitik yeterlilikler
oluşturmaktadır. Güçlü/büyük perakende-
cilerin bu tür bir yatırımı gerçekleştirmek
için ayırabilecekleri fonlar bulunmaktadır.
Ancak zayıf/küçük tedarikçiler, radyo
frekans kimliğinin yararlarını önceden gö-
renlerin bile bu teknolojiyi adapte etmeleri
bu maliyetler sebebiyle yavaş bir seyir
izleyecektir. Rekabet açısından oluşabile-
cek dezavantaj, bu maliyetlerin altından
kalkamayan perakendecilerin pazardan
çekilmeleri yani kapanmalarıdır.
Deneme sürecinde 100 bin ürün içeri-
sinden 21 çeşit ürün seçilerek Wal-Mart
süpermarketlerinde RFK’lar denenmeye
denenmeye başlanmıştır. Bu ürünleri
içeren kutu ve paletler, üzerlerinde bulu-
nan EÜK’lerin Sanger, Teksas’taki dağıtım
merkezlerindeki okuyucular tarafından
okunmasıyla hem tedarikçiler hem de
satış ekipleri ürünlerin bina içerisinde ol-
duklarını bileceklerdir. Daha sonar kutular
paletlerden ayrılarak
dağıtım merkezle-
rinde mutat olduğu
üzere dağıtıma baş-
lanmıştır. Wal-Mart
paletler üzerinde
bulunan vericilerin
%100 oranında
konveyör bantları
üzerinde algıla-
nabilmesini hedef
almıştır. Dallas Fort
Worth kompleksinde
The Colony, Decatur,
Denton, Hickory
Creek, Lewisville ve
Plano gibi bölgelerde bulunan 7 pilot ma-
ğaza seçilmiş ve stok kapılarından yapılan
girişler sonucunda mağazaların stokların-
daki ürünler tanımlanabilmiştir.
Denemeler aşamasında verici bağlanmış
paletler ve kutular mağazalara Kuzey Tek-
sas Eyaleti ve Güney Oklahoma Eyaletleri
dağıtım merkezlerinden dağıtılmıştır. Bu
eyaletler Sanger, Teksas dağıtım merke-
zinin hizmet alanı içerisinde bulundukları
için bu bölgeler seçilmiştir. Tedarikçilerin
birden fazla mağaza ihtiyaçlarını karşıla-
mak için sarf edecekleri çaba sonucunda
verici taşıyan palet ve kutular Amerika
Birleşik Devletleri’nin her köşesine ulaş-
tırılabilecektir. Ancak okuyucular (Şekil
4) Dallas Eyaletinde bulunan Fort Worth
metropleksinden başka bir yere yerleştiril-
memekte ve bu dağıtım merkezleri dışında
kalan ürünler mutat olduğu üzere sevk
edileceklerdir.
Wal-Mart ve tedarikçileri kutu ve palet
bazında bir etiketlendirme üzerinde dur-
salar da bazı durumlarda kutular müş-
terilere oldukları gibi sunulmaktadırlar.
Bu durum elektronik ürünler söz konusu
olduğunda geçerlidir. Vericiler bu elekt-
ronik ürünlerden HP Photosmart Fotoğraf
Baskı Makinesi ve HP Scanjet tarayıcılar
üzerinde bulunabilmekteydi. Kural olarak
EPC Global işareti bu ürünlerin üzerinde
mevcut bulunmaktadır.
Geri kalan 18 ürün mağazalara etiketli ola-
rak teslim edilmiş ancak deneme aşaması
olması sebebiyle raflarda yer alacak bu
kağıt havlu, losyon, kedi maması, şampu-
an, hijyenik ürünler, deterjan, deodorant,
traş köpüğü, sabun, diş macunu ve fındık
gibi ürünlerin üzerinde vericilere yer
verilmemiştir. Kitabın güncellendiği 2011
yılı itibariyle de Wal-Mart’ta RFID kullanım
büyük bölge depolarında koli bazlı uygu-
lanmaktadır. RFID’nin etiket bazlı olarak
FMCG’nin tüm ürünlerine uygulanmasıyla
ilgili halen maliyet problemleri vardır.
perder
dosya
