36
6098 sayılı Borçlar Kanunu’na göre işyeri
kiralarının 10 yıllık süre sonunda fesih imkanı
ile tacirler yönünden uygulanmayacak
hükümlerin değerlendirilmesi
Yürürlükten kaldırılan kanun
MADDE 10 –
(1) 18/5/1955 tarihli ve 6570
sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında
Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1 –
(1) Bu Kanunla yürür-
lükten kaldırılan 6570 sayılı Kanunun
12 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarın-
ca açılmış ve henüz karara bağlanmamış
olan davaların, sulh hukuk mahkeme-
lerinde; bunlardan temyiz aşamasında
bulunanların ise, Yargıtayın ilgili dairesin-
de, ayrıca bir işlem yapılmasına ve karar
verilmesine gerek olmaksızın görülmeleri-
ne devam olunur.
GEÇİCİ MADDE 2 –
(1) Bu Kanunun 1
inci maddesinin son cümlesi hükmü bir
defaya mahsus olmak üzere, bu Kanunun
yürürlüğe girmesinden önce Türk Borçlar
Kanununun 347 nci maddesinin birinci
fıkrasının son cümlesinde öngörülen kira
sözleşmelerinden on yıllık uzama süresi
dolmamış olmakla birlikte geri kalan süre
beş yıldan daha kısa olanlar hakkında,
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş
yıl; on yıllık uzama süresi dolmuş olanlar
hakkında da yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren iki yıl sonra uygulanır.
Burada çok güncel bir sorun olan ve 10
yıl üzeri kira sözleşmelerinin akıbetinin
incelenmesi gerekmektedir.
Yine borçlar Yasasının 339 vd. hükümleri
6570 sayılı Yasanın yerini almak üzere
getirilmiş olan hükümlerdir.
Bu hükümlerden en dikkat edilmese
gereken maddelerinden birisi ve belki de
öne önemlisi Yasının 347. Maddesidir. Zira
madde, kira sözleşmesine ilişkin belirli
bir sürenin geçmesi halinde, sözleşmenin
feshi yetkisini kiraya verene tanımaktadır.
F. Konut ve çatılı işyeri kiralarında söz-
leşmenin sona ermesi
I. Bildirim yoluyla
1. Genel olarak
MADDE 347-
Konut ve çatılı işyeri kira-
larında kiracı, belirli süreli sözleşmelerin
süresinin bitiminden en az onbeş gün
önce bildirimde bulunmadıkça, sözleşme
aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılır.
Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine
dayanarak sözleşmeyi sona erdiremez.
Ancak, on yıllık uzama süresi sonunda
kiraya veren, bu süreyi izleyen her uza-
ma yılının bitiminden en az üç ay önce
bildirimde bulunmak koşuluyla, herhan-
gi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye
son verebilir.
Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde,
kiracı her zaman, kiraya veren ise kiranın
başlangıcından on yıl geçtikten sonra,
genel hükümlere göre fesih bildirimiyle
sözleşmeyi sona erdirebilirler.
Genel hükümlere göre fesih hakkının
kullanılabileceği durumlarda, kiraya veren
veya kiracı sözleşmeyi sona erdirebilir.
2. Bildirimin geçerliliği
a. Şekil
MADDE 348-
Konut ve çatılı işyeri kirala-
rında fesih bildiriminin geçerliliği, yazılı
şekilde yapılmasına bağlıdır.
Yasanın 347/1-son fıkrası hükmünce, kira-
ya verenin 10 yıllık kira sözleşmelerinde 3
ay önceden yazılı olarak ihtar etmek kay-
dıyla, başkaca bir sebep göstermeksizin
kira sözleşmesini tek taraflı fesih hakkını
düzenlemiş bulunmaktadır.
Bu hüküm, tek tarafları olarak ve hiçbir
gerekçeye dayanmaksızın, kira sözleşme-
sinin feshine olanak sağlaması açısında
önemlidir.
Bu madde eski Borçlar Kanunu ile 6570
sayılı Yasada yer verilmeyen, yeni bir
hükümdür.
Bu madde gereğince yapılacak olan fe-
sihlerde, kiraya verenin, kira sözleşmesini
süresinden önce fesih etmesi nedeniyle
tazmin sorumluluğu yoktur. Zira bu fesih
yasa gereğince haklı ve hukuka uygun
kabul edilmektedir.
6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu
yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bugün
için artık 818 sayılı Eski Borçlar Kanunu
yürürlükten kaldırılmıştır.
Yine Borçlar Yasası yürürlüğe girmekle
birlikte bazı hükümlerinin yürürlük tarihi
ertelenmiştir.
Bu konuda dikkat edilmesi gereken ve tüm
perakende satış noktalarını ilgilendiren
“kira sözleşmelerine” ilişkin düzenlemele-
rin özel olarak incelenmesi gerekmektedir.
Yeni yasa ile kira sözleşmelerine ilişkin
bir takım yeni hükümler getirilmekle
birlikte, bu hükümlerin tamamı yürürlüğe
girmemiştir.
Bu duruma öncelikle 6101 sayılı Türk
Borçlar Kanunun Yürürlüğü ve Uygulama
Şekli Hakkındaki Kanunun 10. Maddesi ile
Geçici 1 ve 2. maddelerinde düzenlenen
erteleme hükmü dikkate alınmalıdır.
Rıza KOÇAK
Avukat
Yasanın 347/1-son fıkrası hükmünce,
kiraya verenin 10 yıllık kira sözleş-
melerinde 3 ay önceden yazılı olarak
ihtar etmek kaydıyla, başkaca bir
sebep göstermeksizin kira sözleşmesi-
ni tek taraflı fesih hakkını düzenlemiş
bulunmaktadır.
perder
serbest köşe
