38
Gerçekleri stok yönetimi
gösterir
Maliyetleri düşürmek, tedarikçilerle verimli çalışmak ve rafları yönetebilmek gibi ba-
şarıyı getiren faktörlerin temelinde doğru stok yönetimi yapmak var
Stok yönetimi, perakendecinin satmak için
satın aldığı, ürettirdiği veya ürettiği mater-
yalin, kendi maliyetlerini en aza indirecek
seviyede kontrolünü sağlamasıdır. Stok,
yok satma riskini göze alamayacağı için
perakendecinin mutlaka kullanmak zorun-
da olduğu bir argümandır.
İşletmenin stoksuz kalması sonucu müşte-
rinin talebini karşılayamaması durumunda
perakendeciye duyulan güven sarsılacak,
potansiyel müşterilerin sayısında azalma
meydana gelecektir. Ayrıca talebin bir an
önce karşılanması için normal iş süreçle-
rinin dışında çıkılacak bu da hem lojistik
maliyetlerde hem personel verimliliğinde
problemler yaratacaktır.
Öte yandan gereğinden fazla stok yap-
manın olumsuzlukları, stoksuz kalmaktan
daha da fazladır. Stok fazlası, perakende-
cinin kazandığı parayı alternatif yatırım
kaynaklarında artırmak veya işine teknolo-
ji yatırımı yapmak yerine deposunda bek-
leyen mala bağlaması demektir. Enflasyo-
nist ekonomilerde paranı stoğa bağlamak
ve depoda bekletmek avantajdır ancak
ürün fiyatlarının yüksek ölçeklerde artış
göstermediği ve yoğun rekabet nedeniyle
ürün penetrasyon riskinin fazla olduğu
ekonomik yapıda, gereksiz stokla çalışmak
perakendeci için sırtında kambur taşımak
anlamına gelir.
Stok fazlası sadece işletebileceğin paranı
depoya bağlamak olarak zarar yazmaz.
Aynı zamanda lojistik maliyetlerinin
katlanması anlamına da gelir. Bu maliyet
artışında deponun fiziki
alanının verimsiz kul-
lanılması ve harcanan
kaynakların artmasının
yanı sıra personelin de
verimsiz kullanılması
söz konusudur.
Bu sakıncalarının yanı
sıra en önemli deza-
vantajı perakendecinin
esnekliğini kaybet-
mesidir. Parasını belli
ürün gruplarında yüklü
miktarda stokla bağla-
mış perakendeci, önüne çıkacak fırsatlarda
hızlı hareket edemez hale gelir. Örneğin
belli bir markanın yağını gereksiz oranda
depoya koyan perakendeci, aynı gramaj-
da yağ satan başka bir firmanın sunacağı
çok cazip bir promosyona da girmek ister-
se elindeki stok başına bela olur. Bunun
sonucunda önüne gelen yeni fırsattan
yararlanamamak, fırsattan yararlanırsa
elinde patlayan diğer firmanın ürünlerini
iade etmeye çalışarak kendine ekstra lojis-
tik yük çıkarmak ve tedarikçisiyle ilişkisini
bozmak veya fırsattan yararlanıp daha
sonra depoda beklettiği diğer ürünleri son
kullanma tarihi gelmeden eritebilmek gibi
bir dizi zorluğa kendini mahkum etmiş
olur.
Sermaye gücü açısından uluslararası zin-
cirlerin daha avantajlı olduğu sektörde en
büyük artısı esneklik ve hızlı hareket etme
yeteneği olan yerel zincirler için fazla stok-
la çalışmak hantallaşmak anlamına gelir.
Bu da en büyük avantajın yitirilip gitmesi
anlamını taşır.
Stok yönetimi, kardeşi kategori yöneti-
mi ile birlikte yapılmadığı takdirde tam
anlamıyla etkisini ve yararını gösterme-
yecektir. Kategori yönetiminin ayrıntılı
tanımına bu dosya konusu içinde girme-
yeceğiz ancak kısaca hatırlamak gerekirse
“Hangi ürüne, hangi rafta, ne kadar yer
ayırmamız gerektiğini, tanzim-teşhir gibi
kozlarımızı hangi ürüne sunmamız, iade
etme-siparişi düşürme gibi tedbirleri hangi
ürünler için almamız gerektiğine dair
kararların bütününü yönetmek” kategori
yönetimidir. Stok yönetimi yapamayan
bir perakendecinin kategori yönetimi
yapması imkansızdır. Dolayısıyla katego-
riyi yönetebilmek için önce stok yönetimi
gerekir.
Lojistik ve teknoloji yatırımını yapmış,
ürün ve hizmet kalitesine dikkat eden bir
perakendeci, muhasebe sistemini de düz-
gün şekilde oturtmuş ise göze hoş gelen
futbol oynayan bir takıma dönüşmüştür.
Fakat ligdeki bütün takımlar iyi futbol
perder
dosya
